Tarihçe
İnternet'in tarihi, 1960'larda ABD'deki araştırma kurumları arasındaki bilgi paylaşımı ihtiyacı nedeniyle başladı. 1961 yılında, ABD Savunma Bakanlığı, araştırmacılar arasında bilgi paylaşımı için bir ağ kurma fikrini gündeme getirdi.
1962- 1972
1962 yılında, MIT araştırmacısı J.C.R. Licklider, "Galactic Network" adlı bir proje önerdi. Bu proje, araştırmacıların dünya çapındaki bilgisayarlar arasında veri paylaşımını kolaylaştırmak için bir ağ kurulmasını öngörüyordu. Bu proje, Licklider'in bilgisayarların birbirleriyle bağlantılı olduğu bir dünya vizyonunu özetledi.
1969 yılında, ABD Savunma Bakanlığı, ARPA (Advanced Research Projects Agency) tarafından finanse edilen bir proje olan ARPANET'i başlattı. ARPANET, ilk paket anahtarlamalı ağdı ve neredeyse tamamen bilim adamları ve araştırmacılar tarafından kullanılıyordu.
ARPANET, paketlerin farklı yönlere gönderilmesi için farklı yolların seçilmesine olanak tanıyan bir yönlendirme protokolü kullanıyordu. Bu, ağın daha iyi performans göstermesine ve araştırmacıların bilgi paylaşımını daha kolay hale getirmesine yardımcı oldu.
1972 yılında, ARPANET, iki farklı bilgisayar arasındaki ilk e-posta gönderimini gerçekleştirdi. Bu, internetin bugünkü halinin başlangıcını işaret etti ve internetin sadece araştırmacılar arasında değil, dünya genelindeki insanlar arasında kullanılmaya başlaması için ilk adımdı.
Bu dönemde, paket anahtarlamalı ağların gelişmesiyle birlikte, paket anahtarlamalı ağların anahtarlama prensipleri de geliştirilmeye başlandı. İlk paket anahtarlamalı ağlarda, paketlerin yönlendirilmesi için en kısa yolun seçilmesi esas alınıyordu. Ancak bu, ağ trafiği arttıkça sorunlara neden olmaya başladı.
Bu nedenle, daha sofistike yönlendirme protokolleri geliştirildi. Bunlar, ağdaki trafiği dengelemek ve yükü dağıtmak için tasarlandı. Bu protokoller, bugün hala kullanılan birçok yönlendirme protokolüne temel oluşturuyor.
1972- 1980
1972-1980 yılları arasında, internetin temelleri atılmış ve ilk protokoller geliştirilmiştir. İlk e-posta programları da bu dönemde oluşturulmuştur. Ayrıca ARPANET, farklı üniversiteler ve araştırma kurumları arasında bilgi paylaşımı yapmak için kullanılmaya başlanmıştır.
1973 yılında, Bob Kahn ve Vint Cerf, TCP/IP protokolünü geliştirdiler. Bu protokol, farklı ağlar arasındaki bağlantıyı sağlamak ve veri paketlerinin gönderimini yönetmek için kullanılmaktadır. TCP/IP protokolü, günümüzde hala internetin temelini oluşturmakta ve farklı cihazlar arasındaki iletişimi mümkün kılmaktadır.
1970'lerin sonlarına doğru, UNIX işletim sistemi geliştirilmiştir. Bu işletim sistemi, TCP/IP protokolüyle uyumlu olarak çalışabilen bir sistemdir ve internetin gelişmesinde önemli bir rol oynamıştır. UNIX, daha sonraki yıllarda Linux işletim sistemi gibi açık kaynaklı işletim sistemlerinin temelini oluşturmuştur.
1979 yılında, Usenet adı verilen bir haberleşme ağı kurulmuştur. Bu ağ, internetin öncüllerinden biri olarak kabul edilir ve günümüzde bile kullanılmaktadır. Usenet üzerinde, farklı konularda gruplar oluşturulabiliyor ve bu gruplar aracılığıyla kullanıcılar birbirleriyle haberleşebiliyor.
Sonuç olarak, 1972-1980 yılları arasında internetin temelleri atılmış, TCP/IP protokolü geliştirilmiş ve internetin ilk kullanıcıları arasında üniversiteler ve araştırma kurumları yer almıştır. Ayrıca bu dönemde, internetin önemli bileşenleri olan e-posta, UNIX ve Usenet gibi teknolojiler de geliştirilmiştir.
1980- 1990
1980-1990 yılları, internetin hızlı büyümesine tanık olduğumuz yıllardır. Bu dönemde birçok önemli teknolojik gelişme yaşanmış ve internetin bugünkü halini almasına zemin hazırlanmıştır.
- 1982 yılında, internet protokolü (IP) ve iletişim kontrol protokolü (TCP) standart hale getirilerek TCP/IP protokolü olarak adlandırılmıştır. Bu protokoller, internetin temelini oluşturur ve farklı cihazlar arasındaki veri iletişimini mümkün kılar.
- 1983 yılında, ARPANET, TCP/IP protokolüne geçiş yapmıştır. Bu geçiş, internetin tüm dünyaya yayılmasına zemin hazırlamıştır.
- 1985 yılında, domain name system (DNS) tanıtılmıştır. DNS, internet adreslerini daha kolay ve anlaşılır bir şekilde tanımlamak için kullanılan bir sistemdir.
- 1988 yılında, ilk internet solucanı (internet worm) olarak adlandırılan kötü amaçlı yazılım, internet üzerinden hızla yayılmıştır. Bu olay, internet güvenliği konusunda farkındalık oluşturmuş ve daha iyi güvenlik önlemlerinin alınması gerekliliğini göstermiştir.
- 1990 yılında, Tim Berners-Lee, World Wide Web'i (WWW) yaratmıştır. WWW, internet üzerindeki bilgilerin paylaşımını ve erişimini kolaylaştırmış ve günümüzde hala en yaygın olarak kullanılan internet uygulamalarından biridir.
- Ayrıca, bu dönemde internet kullanımının yaygınlaşmasıyla birlikte, elektronik posta (e-posta), FTP (file transfer protocol), telnet, Usenet gibi diğer internet servisleri de geliştirilmiştir.
Bu dönemde, internetin ana hatları belirlenmiş ve temel protokoller oluşturulmuştur. Ayrıca, internet kullanımı da hızla artarak, günümüzdeki internet kültürünün oluşmasına zemin hazırlamıştır.
1990- 2000
1990-2000 yılları arasında internetin gelişimi hız kesmeden devam etti. İnternet hızlarının artması, World Wide Web’in ortaya çıkması, e-ticaretin gelişmesi ve internetin günlük yaşamın bir parçası haline gelmesi bu döneme damgasını vurdu.
- 1990: ARPANET sona eriyor ve yerini NSFNET alıyor. İlk arama motoru Archie ortaya çıkıyor.
- 1991: World Wide Web’in temeli olan HTML ve HTTP protokolleri Tim Berners-Lee tarafından icat ediliyor. CERN’deki bilim adamları arasında bir ağ oluşturmak için bu protokoller kullanılıyor.
- 1993: Mosaic adlı ilk web tarayıcısı piyasaya sürülüyor ve internet kullanımı hızla artıyor. DNS yönetimi artık InterNIC tarafından yapılıyor.
- 1994: İlk çevrimiçi alışveriş sitesi NetMarket açılıyor ve Pizza Hut’tan Pizza online sipariş vermek mümkün hale geliyor.
- 1995: Microsoft Windows 95 ile internet tarayıcısı Internet Explorer’ı yayınlıyor. Amazon ve eBay gibi e-ticaret siteleri kuruluyor.
- 1996: Google’ın kurucuları Larry Page ve Sergey Brin, Stanford Üniversitesi’nde bir arama motoru projesi başlatıyor.
- 1998: İlk Google ofisi kuruluyor. İnternet hızları artıyor ve ADSL hizmeti sunuluyor.
- 2000: İnternet balonu patlıyor. AOL, Netscape Communications’ı satın alıyor.
Bu dönemde internetin yaygınlaşması, bilgiye hızlı erişim, e-ticaret, sosyal medya, çevrimiçi oyunlar ve daha pek çok alanda yeni fırsatlar yaratmıştır. Bununla birlikte, internetin yaygınlaşması ile birlikte çevrimiçi güvenlik tehditleri de artmıştır. İnternet güvenliği alanında çalışmalar yapılmış ve bu konuda farkındalık artmıştır.
2000- 2010
2000-2010 yılları arasında, internet teknolojisi büyük bir hızla gelişmeye devam etti ve internetin kullanımı daha da yaygınlaştı. Bu dönemde önemli olaylar şunlardır:
- 2001 yılında, Wikipedia adlı özgür ansiklopedi hizmete girdi. Bu hizmet, internet kullanıcıları tarafından düzenlenen ve güncellenen bir ansiklopedi olarak, internetin katılımcı ve paylaşımcı yapısının bir örneği oldu.
- 2003 yılında, ilk olarak popüler olan MySpace sosyal medya platformu kullanıma sunuldu. Bu platform, internet kullanıcılarının birbirleriyle iletişim kurmalarını ve içerik paylaşmalarını sağladı.
- 2004 yılında, Facebook adlı sosyal medya platformu kuruldu ve kısa sürede popüler hale geldi. Facebook, internet kullanıcılarının hayatının bir parçası haline geldi ve bugün dünya genelinde milyarlarca kullanıcısı bulunuyor.
- 2005 yılında, YouTube adlı video paylaşım platformu kullanıma sunuldu. Bu platform, internet kullanıcılarının kendi videolarını paylaşmalarına ve diğer kullanıcıların videolarını izlemelerine olanak tanıdı.
- 2007 yılında, ilk iPhone kullanıma sunuldu. iPhone, mobil internet kullanımının yaygınlaşmasına öncülük etti ve mobil cihazlar üzerinden internete erişim daha da kolaylaştı.
- 2008 yılında, Bitcoin adlı dijital para birimi ortaya çıktı. Bitcoin, internet teknolojisi ile finans sektörünü bir araya getiren bir inovasyon olarak görülüyor ve günümüzde kripto para birimleri ekosisteminin temel yapı taşlarından biri haline geldi.
- 2010 yılında, Instagram adlı fotoğraf paylaşım platformu kullanıma sunuldu. Bu platform, internet kullanıcılarının fotoğraf ve video içeriklerini paylaşmasına olanak tanıdı.
2010-2020
2010-2020 yılları arasında internet tarihinde önemli gelişmeler yaşandı. Bunların bazıları şunlardır:
- Mobil cihazların yaygınlaşması: İnternet kullanımı akıllı telefonlar ve tabletler gibi mobil cihazlar üzerinden daha da yaygınlaştı. Mobil internet kullanımı hızla arttı ve bu durum, web sitelerinin mobil cihazlara uyumlu hale getirilmesi gerekliliğini ortaya çıkardı.
- Bulut bilişim: Bulut bilişim teknolojisi, internet bağlantısı olan herhangi bir cihazdan erişilebilen uzaktaki sunucularda depolama, hesaplama ve veri işleme hizmetleri sunar. Bulut bilişim, işletmelerin veri işleme ve depolama yönetiminde önemli bir rol oynamaya başladı.
- Sosyal medyanın yükselişi: Facebook, Twitter, Instagram gibi sosyal medya platformları, insanların birbirleriyle bağlantı kurmalarını ve etkileşimde bulunmalarını sağlayarak internet deneyimini dönüştürdü. Sosyal medya, reklamcılık ve pazarlama dünyasında da önemli bir rol oynadı.
- Yapay zeka ve nesnelerin interneti (IoT): Yapay zeka, büyük veri kümelerindeki kalıpları analiz ederek tahminlerde bulunabilen bir sistemdir. Nesnelerin interneti ise, cihazların birbirleriyle iletişim kurmasını ve internet üzerinden veri paylaşmasını sağlayan bir ağdır. Bu teknolojiler, akıllı evler, akıllı şehirler ve diğer endüstriler için önemli bir potansiyele sahiptir.
- Bulut tabanlı uygulamaların artışı: Bulut bilişim, uygulamaların sunucularda çalıştırılmasına olanak tanır. Bu sayede, uygulamaları çalıştırmak için yüksek performanslı bir bilgisayara sahip olmak zorunlu değildir. Yalnızca internet bağlantısı olan herhangi bir cihaz, uygulamaları çalıştırmak için yeterlidir.
- Siber güvenlik: İnternet kullanımı arttıkça, siber güvenlik sorunları da arttı. İnternet kullanıcılarının kişisel bilgilerinin güvenliği, çevrimiçi işlemlerin güvenliği ve şirketlerin siber saldırılara karşı korunması gibi konular, siber güvenlik alanında büyük bir endüstri oluşturdu.
Bu dönemdeki bu ve benzeri gelişmeler, internetin hayatımızın birçok alanında önemli bir rol oynamaya devam ettiğini göstermektedir.